AAE Machinebouw is hard bezig om haar CO2-voetafdruk te verlagen. In eerste instantie werd ze hiervoor getriggerd door een klant die naar de CO2-voetafdruk vroeg. Het opstellen hiervan was een echte eyeopener. Door vervolgens mee te doen aan het CO2-beprijzingsonderzoek van Klimaatplein kreeg het bedrijf een volledige CO2-footprint en een uitgewerkt stappenplan naar klimaatneutraal ondernemen. Inmiddels denkt AAE erover haar leveranciers te vragen naar hun duurzaamheid om het vuur verder aan te wakkeren.
Klanten vragen naar CO2-uitstoot
AAE is een hightech machinefabrikant met een internationale reputatie. Het bedrijf maakt machines voor onder andere automotive, medische, farmaceutische, solar en food-industrie. “Wij krijgen van onze klanten de vraag hoe het zit met ónze CO2-uitstoot. Wij maken bijvoorbeeld machines voor een klant op het gebied van consumer goods waarmee ze onderdelen assembleren en bedrukken. Zij zijn al ver met verduurzamen van hun eigen productie. Vervolgens kijken zij naar hun leveranciers, naar ons dus, hoe duurzaam wij produceren.”, zegt Ingeborg Höld, manager Quality, safety en environment bij AAE.
“De vraag of wij mee wilden doen aan het onderzoek naar de CO2-beprijzing kwam eigenlijk op het juiste moment. Wij zijn zelf al bezig om onze CO2-uitstoot zo laag mogelijk te houden, maar je vraagt je ook af: zitten we wel op het goede spoor? Dan is het fijn als een specialist op dat gebied meekijkt”.
Onderzoek CO2-beprijzing
Bijzonder aan dit traject is dat de bedrijven die meededen een CO2-reductieplan kregen waarin niet alleen de besparingen op energiekosten werden doorgerekend, maar ook besparingen op zogenaamde maatschappelijke CO2-kosten. Er is voor mkb nog geen sprake van een belasting voor de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Een bedrijf kan deze kosten wél al meenemen in haar beslissingen om zo duurzamere keuzes te maken. In dit CO2-beprijzingsonderzoek werd gerekend met een prijs van € 60 per ton CO2, de minimale prijs volgens de Wereldbank om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen halen.
Doel: CO2-footprint ieder jaar halveren
“Voor onze CO2-voetafdruk kijken we naar drie niveau’s. Allereerst het directe fossiel brandstof verbruik. Bijvoorbeeld, rij je op diesel of elektrisch? En hoe verwarm je je productiehallen? We wekken nog niet zelf groene energie op. Op niveau twee kijk je naar het verbruik van energie die elders opgewekt wordt en bijvoorbeeld in de vorm van elektriciteit door ons gebruikt wordt. In het kader van dit onderzoek kijken we in eerste instantie naar deze twee niveau’s.”
De CO2-footprint bleek nog niet volledig en is gecompleteerd met behulp van de Milieubarometer. In 2018 bedroeg de footprint van de hoofdlocatie in Helmond 1.497 ton CO2. De fictieve CO2-belasting (ofwel kosten om de klimaatschade te herstellen) is jaarlijks € 89.820 voor AAE. Bijna 80% van de footprint werd veroorzaakt door elektriciteitsverbruik, een grote eye-opener. De CO2-footprint bleek nog niet volledig en is gecompleteerd
Stichting Stimular heeft in het kader van het CO2-onderzoek een klimaatneutraal-advies opgesteld met energiebesparingsacties en mogelijkheden voor duurzame energie. KAM-manager Ingeborg Höld ging direct aan de slag met de maatregelen die het grootste effect sorteerden; de impact van elektriciteit moest snel omlaag. AAE formuleerde ook een bijpassend doel: iedere jaar de CO2-footprint halveren.
Groene elektriciteit
De grootste klapper heeft AAE gemaakt met het inkopen van groene elektriciteit. Na stevige onderhandelingen heeft AAE gekozen voor echte groene stroom uit zonne-energie. Groene stroom uit biomassa is goedkoper, maar levert een kleinere CO2-reductie op. Als AAE de (nu nog fictieve) CO2-belasting van € 60 per ton CO2 meerekent, blijkt zonnestroom voordeliger te zijn.
Meten en besparen
Geïnspireerd door het klimaatneutraal-stappenplan onderkent AAE ook de noodzaak van besparen. Gelukkig is besparen ook financieel aantrekkelijk want als je minder verbruikt hoef je ook minder op te wekken of groen in te kopen. Om het elektriciteitsverbruik terug te dringen is allereerst de verlichting aangepakt. Zelfs de reclameverlichting is ver-LED. Daarnaast is de ICT-afdeling bezig met automatische standby; ook in het kader van de veiligheid. De volgende stap is de installatie van slimme (tussen)meters: dit geeft een goed beeld waar het verbruik precies zit en kan veel inzicht geven in de besparingsmogelijkheden. AAE verwacht hierdoor grote besparingen te gaan halen. Energiemonitoring van het aardgasverbruik per ruimte zal ook de mogelijkheden voor besparen op verwarming inzichtelijk maken. Met verwarming gaat AAE in de volgende fase aan de slag.
Vergroenen van vervoer
Vergroenen van het vervoer is al langer een aandachtspunt bij AAE. Bijna alle leasewagens zijn al elektrisch. Zelfs de kleine bestelwagens zijn elektrisch. Nu het onderwerp steeds meer leeft groeit ook het draagvlak voor treinreizen ter vervanging van vliegreizen.
Effect op CO2-voetafdruk
In 2019 was de voetafdruk van de hoofdlocatie van AAE met 5% teruggebracht naar 1.417 ton CO2. Elektriciteitsverbruik van het gebouw is met 7% afgenomen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de besparing bij verlichting en de verhuizing van de verspaningsafdeling naar een andere locatie. De elektriciteitsreductie was minder groot dan verwacht, omdat er in 2019 méér productie is gedraaid. De toegenomen hoeveelheid werk verklaart ook deels de toename van het aardgasverbruik voor verwarming (32%). Een andere verklaring is waarschijnlijk het wegvallen van de restwarmte van het verspanen. In 2019 was in de footprint ook het effect van verdere elektrificatie van vervoer te zien (10% minder uitstoot). Het doel van 50% reductie van de CO2-uitstoot werd helaas niet gehaald. In 2020 zal AAE dit doel wel halen.
Leveranciers aanspreken
Ingeborg merkt dat duurzaamheid nu echt begint te leven binnen het hele bedrijf. Het bedrijf denkt ook al verder dan de eigen bedrijfsvoering en werkt aan plannen om ook in de zogenaamde scope 3 – bij klanten en leveranciers – emissies terug te brengen. “Maar ook het derde level [van de CO2-footprint] de supply chain is belangrijk. Hoe zit het daarmee? Hoe duurzaam geproduceerd zijn de producten die wij inkopen. Daar kunnen wij onze leveranciers op aanspreken.”
Update 2023: AAE heeft inmiddels deze ketenemissies samen met Stimular in beeld gebracht. Het bedrijf weet welke scope-3-items het meest relevant zijn en heeft handvatten om deze samen met de ketenpartners te gaan verbeteren.
Bron: ‘AAE in Helmond kijkt kritisch naar eigen CO2-uitstoot‘, Frits Buijs voor Klimaatplein (april 2019) en ‘AAE Machinebouw hard op weg om CO2-voetafdruk te verlagen‘, Carmen van den Berg van Stichting Stimular voor Klimaatplein (november 2020)