Wet- en regelgeving blijven ook in 2025 een belangrijke stimulans voor verduurzaming. Ook dit jaar krijgen ondernemers en organisaties te maken met nieuwe verplichtingen. Deze ondersteunen de doelen van het Klimaatakkoord: in 2030 minimaal 55% minder CO2-uitstoot en in 2050 volledig klimaatneutraal. Daarnaast streeft Nederland naar een volledig circulaire economie in 2050.
We hebben de wet- en regelgeving verdeeld over organisatie, gebouw, vervoer, afval & grondstoffen en flora & fauna.
Organisatie
CSRD
De tweede lichting CSRD-plichtige bedrijven moeten vanaf boekjaar 2025 rapporteren over duurzaamheid op basis van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)? Als je tot de doelgroep behoort ben je daar, als het goed is, nu mee aan de slag. Leestip: Een goede start voor verplicht rapporteren over duurzaamheid (CSRD) van Stimular-adviseur Marlies Peschier.
EED-audit
Medio 2023 startte de derde ronde van de EED-audit. Je levert je EED-audit maximaal vier jaar na je vorige auditrapport in. Natuurlijk maak je dit EED-rapport om te voldoen aan de eisen van de overheid, maar het is fijn als je er ook wat aan hebt. Lees tips voor een goede EED-audit van Stimular-adviseur Marjon Olijdam.
Gebouw
EPBD III
De EPBD III is een Europese richtlijn voor het verduurzamen van vastgoed. Hierin staan eisen aan bouwsystemen, aan technische keuringen van verwarmings- en aircosystemen en aan laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer. De eisen zijn (of worden nog) opgenomen in Nederlandse wet- en regelgeving. Nieuw in 2025 en 2026 zijn:
- GACS
Gebouwen met verwarmings- of airconditioningssystemen met een vermogen van meer dan 290 kW moeten vanaf 2026 zijn voorzien van een gebouw-automatiserings- en controlesysteem (GACS). Lees verder over GACS op de website van RVO. - Laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer
Heb je meer dan 20 parkeervakken bij je bedrijfspand dan geldt per 1 januari 2025 een verplichting van minimaal één oplaadpunt. Bij ingrijpende renovaties moet er leidinginfrastructuur (loze leidingen) worden aangelegd voor 1 op de 5 parkeervakken (dit gold al vóór 2025). Lees verder over eisen voor opladen op de website van RVO.
EPBD IV
De EU heeft inmiddels een nieuwe richtlijn vastgesteld, de EPBD IV. Nederland moet deze voor de zomer van 2026 geïmplementeerd hebben. Tot dat moment blijft de EPBD III van kracht. De meest opvallende maatregelen in de EPBD IV:
- Vanaf 2030 moet de energieprestatie van alle bestaande utiliteitsgebouwen beter zijn dan van de slechtst presterende 16% uit 2020, in 2033 geldt dat voor de slechtste 26%. Het is nog niet bekend wat dat precies gaat betekenen. Zoals kantoren tegenwoordig minimaal label C moeten hebben, zal het voor andere utiliteitsgebouwen waarschijnlijk label D of beter betekenen in 2030 en label C of beter in 2033.
- Een gebouw-automatiserings- en controlesysteem (GACS) is vanaf 2030 ook verplicht voor gebouwen met verwarmings- of airconditioningssystemen met een vermogen van meer dan 70 kW. Vanaf 2026 geldt dit vanaf 290 kW.
- Automatische lichtregelsystemen worden verplicht voor alle utiliteitsgebouwen, op basis van het vermogen van het verwarmings- of airco-systeem:
-
- > 290 kW: vanaf 2028
- > 70 kW: vanaf 2030
Het betreft automatische regeleenheden voor verlichting die “op passende wijze per zone zijn ingedeeld en bezetting kunnen detecteren”.
- De eis voor het aantal laadpunten voor elektrische voertuigen wordt fors uitgebreid, zowel voor nieuwbouw (minimaal 1 op 5 parkeerplaatsen) als voor bestaande bouw (vanaf 2027, minimaal 1 op 10). Bovendien moeten deze laadpunten geschikt zijn voor slim of bidirectioneel laden. De helft van de overige parkeerplaatsen moet voorzien zijn van voorbekabeling (nieuwbouw) of leidingdoorvoeren (bestaande bouw), zodat je het aantal laadpalen snel kunt uitbreiden.
- Er komen voor utiliteitsgebouwen minimale eisen voor het aantal fietsparkeerplaatsen (10-15% van de gebruikscapaciteit), met ook een fietsparkeerplaats met “grotere afmetingen dan een standaardfiets”.
- De energielabelsystematiek wordt aangepast en uitgebreid:
-
- Voor emissievrije gebouwen (ZEB) komt vanaf mei 2026 de klasse A0 erbij
- Een energielabel wordt ook verplicht bij een ingrijpende renovatie of bij de verlenging van een huurovereenkomst.
- Monumenten zijn vanaf mei 2026 niet meer uitgezonderd van de labelplicht.
- Het advies op het energielabel voor mogelijke besparingen wordt fors uitgebreid.
- Advies over de verbetering van de binnenmilieu-kwaliteit wordt onderdeel van het energielabel.
Meer informatie over EPDB IV op de website van RVO.nl.
Milieuprestatieberekening Gebouwen (MPG)
Vanaf 2018 geldt een wettelijke grenswaarde voor de milieubelasting van de bouwmaterialen (MPG) van nieuwe woningen en kantoren. Het aanscherpen van de MPG-grenswaarden per 2025 is voorlopig uitgesteld. De uitbreiding naar andere nieuwbouw (onder andere onderwijs, zorg, verblijf, winkel en industrie) gaat waarschijnlijk wel door. Meer informatie over MPG op de website van RVO.nl.
Vervoer
Gegevensverzameling werkgebonden personenmobiliteit (WPM)
Vanaf 1 juli 2024 moeten werkgevers met 100 of meer werknemers de CO2-uitstoot van de reizen van hun personeel registreren. Lees verder in de handreiking van RVO.
Afval & grondstoffen
Circulair Materialenplan
Het Circulair Materialenplan (CMP) helpt overheden en bedrijven met duidelijke regels en informatie over het gebruik van grondstoffen, het verwerken van afval en het aanvragen van vergunningen. Hiermee ondersteunt het CMP de transitie naar de circulaire economie. Op dit moment is het CMP in consultatie, naar verwachting gaat het eind 2025 in.
Verbod op plastic wegwerpbekers
Per 1 juli 2023 betalen klanten een toeslag voor ‘to go’ plastic wegwerpverpakkingen. Het rijk gaf hierover een adviesprijs, maar geen vaste meerprijs. Adviseur Carmen Cosijn lichtte al in 2023 in haar blog toe waarom dit een risico was. Dit bleek het ook te zijn, want na evaluatie van het beleid voor wegwerpverpakkingen (eind 2024) volgen er enkele aanpassingen op de regels. De meerprijs voor wegwerpbekers en -maaltijdverpakkingen wordt per 1 januari 2026 een vaste verplichte toeslag van 25 cent. De meerprijs bij thuisbezorging wordt afgeschaft. Verder mogen alleen gesloten evenementen dan nog gebruik maken van de uitzonderingsregel om ‘op locatie ’ plastic wegwerpverpakkingen in te blijven zetten mits deze hoogwaardig gerecycled worden. Lees verder op de site van de overheid.
Zwerfafval opruimen rond je bedrijf
Je gemeente bepaalt vanaf 1 januari 2024 wat je moet doen om de omgeving van je bedrijf schoon te houden. Zo kan je gemeente beter inspelen op lokale problemen met zwerfafval. De regels komen in een omgevingsplan; een onderdeel van de Omgevingswet. Voor 2032 moeten gemeenten met nieuwe regels komen. Totdat je gemeente nieuwe regels heeft gemaakt, ben je verplicht zwerfafval van producten die je verkoopt in een straal van 25 meter rond je bedrijf op te ruimen, zoals verpakkingen van verkochte consumpties.
Flora & fauna
In 2023 heeft de Raad van State bepaald dat bedrijven en woningeigenaren die een spouwmuren willen isoleren, eerst goed moeten onderzoeken of er geen vleermuizen in zitten. Alleen met een camera tussen de muren kijken is niet voldoende.
- Je zult vooraf op de Beschermde SoortenIndicator (BESI) moeten controleren of sprake kan zijn van beschermde diersoorten en of je daar een onderzoeksrapport over op moet laten stellen.
- Het kan zijn dat je in een bepaalde periode geen werkzaamheden uit mag voeren (broedseizoen, winterslaapplaats) of dat je maatregelen moet treffen voordat je werkzaamheden uit mag voeren.
Start ruim op tijd met deze onderzoeken, want vanwege de diverse seizoenen ben je zo een jaar verder voordat je aan de slag mag gaan.
