De gemeente Hellevoetsluis (nu onderdeel Voorne aan Zee) werkt in een Europees project aan het energieneutraal maken van de havens. De gemeente doet dit samen met diverse stakeholders, waaronder watersportverenigingen, jachthavens en watersportgerelateerde bedrijven. De betrokkenen hebben de afgelopen jaren al veel energie bespaard en gaan nu de stap zetten om duurzame energie op te wekken. 20 november 2018 was er een bijeenkomst in Droogdok Jan Blanken om resultaten te delen en plannen te maken.
Wethouder Peter Schop gaf de aftrap, waarna Stefan Romijn van Stichting Stimular vertelde over de resultaten tot nu toe. Stimular voerde in 2015 energiescans uit bij alle organisaties in de havens. Begin 2018 bezocht Stimular de deelnemers opnieuw en was blij met de geboekte resultaten: alle verlichting is vervangen door led, er zijn grote stappen gezet met het isoleren van panden en de verwarming is beter ingeregeld. Ook zijn er tussenmeters voor energie geplaatst, zodat de havengebruikers worden afgerekend op het eigen verbruik.
De volgende stap is het opwekken van duurzame energie in de havens. Stefan vertelde over de mogelijkheden van zonne- en winenergie. De aanwezigen waren enthousiast om dit samen op te pakken.
Zonnige havens
Op drie locaties van watersportverenigingen komen Zonnepanelen (PV-panelen) op de daken. Stimular begeleidt de verenigingen bij de keuze voor een leverancier en vraagt subsidie voor hen aan. Ook komt er een aanbod aan de booteigenaren voor de aanschaf van flexibele zonnepanelen. Een groot deel van het energieverbruik in de havens gaat namelijk naar het opladen van accu’s van boten. Stimular organiseert een collectieve inkoop en brengt dit aanbod samen met de watersportverenigingen onder de aandacht van de booteigenaren.
Stimular onderzoekt ook de mogelijkheden voor andere locaties voor zonnepanelen. Zo wordt een locatie gezocht voor drijvende zonnepanelen. Door reflectie en goede koeling is het rendement van zonnepanelen op water hoger dan aan land.
In de Veerhaven zijn meerdere loodsen aanwezig, waar vooral opslag plaatsvindt. Hier wordt weinig energie verbruikt. Deze daken zijn echter zeer geschikt voor zonnepanelen. Coöperatieve Vereniging Voorne-Putten Energie vertelde tijdens een van de workshops hoe zij deze daken zou kunnen inzetten om elektriciteit op te wekken voor de inwoners van de Vesting. In de Vesting (het oude centrum van Hellevoetsluis) mogen inwoners vanwege beschermd stadsgezicht geen zonnepanelen plaatsen. Via de Postcoderoosregeling zouden zij wel kunnen mee-investeren in zonnepanelen op bedrijfsdaken in de Veerhaven.
Bij watersportverenigingen en jachthavens wordt in de zomer veel warm water gebruikt voor douchen. Dit maakt het interessant om warmte uit de zon te gebruiken voor het verwarmen van water. Daarom worden er een aantal pilots gedaan om PVT-systemen te testen die zowel elektriciteit als warmte leveren.
Wind
Een andere vorm van duurzame energie zijn Kleine windmolen of windturbine voor bedrijven. De havens zijn een windrijk gebied waardoor windturbines een beter rendement hebben dan in de gebouwde omgeving. Carmen van den Berg van Stimular onderzocht de verschillende typen kleine windturbines en vertelde op de bijeenkomst de voor- en nadelen van de verschillende types. De aanwezigen spraen een voorkeur uit voor twee modellen. Hiermee zal een pilotproject worden gedaan in de havens.
Innovatie
Thomas Wilkes, eigenaar van Ceilidh Carbonmasts, vertelde over zijn duurzame nieuwbouw in de Veerhaven. Stimular bezocht in 2015 de oude locatie en besprak de kansen om de nieuwbouw energieneutraal te maken. Ceilidh is en heel eind gekomen: het nieuwe pand is zeer goed geïsoleerd en wordt volledig verwarmd via warmtepompen. Ceildh laat daarmee zien dat aardgasloos verwarmen van bedrijfspanden mogelijk is. Er zijn ongeveer 150 zonnepanelen geplaatst, waarmee meer dan de helft van het elektriciteitsverbruik zelf wordt opgewekt. Er is ruimte voor uitbreiding, zodat volledig kan worden voorzien in het eigen verbruik. Ceilidh wil dit in combinatie doen met energieopslag, zodat altijd de zelf opgewekte elektriciteit kan worden gebruikt.
René Timmermans van Blue Power Synergy ontwikkelt een drijvend energieponton waarop energie wordt geproduceerd én opgeslagen. Het is een zeecontainer op een drijvende constructie, waar 30 tot 50 kW zonne- en windenergie wordt opgewekt met een opslagcapaciteit van 250 kWh. De constructie wordt volgend jaar getest in Hellevoetsluis.
Meer informatie
Het project Ports Energy and Carbon Savings (PECS) / Duurzaamheidsimpuls havengebied Hellevoetsluis wordt gefinancierd door het Interreg Twee Zeeën Programma 2014 – 2020 van de Europese Unie en door de Provincie Zuid-Holland via de Landschapstafel Voorne-Putten.
Stimular ondersteunt de gemeente Hellevoetsluis in dit project met energiescans, onderzoek naar duurzame energie, ondersteunen van organisaties bij het uitvoeren van maatregelen en bij organisatie van bijeenkomsten.
Foto: Jan Maasdam
