Slechts 1 procent van de 100.000 hectare aan bedrijventerreinen in Nederland is groen ingericht. Zonde, want als ondernemers hun bedrijfsterrein slim inrichten met bomen, struiken en planten voelen niet alleen werknemers, maar ook vogels, insecten en dieren zich er beter thuis. Door met medewerkers jaarrond structureel groene activiteiten te ondernemen, komt er meer bewustwording van het belang van groen en biodiversiteit binnen de organisatie. Stimular-adviseur Esther de Groot licht dit toe in haar blog.
Belang van bomen, struiken en planten op bedrijventerreinen
Bedrijventerreinen bevinden zich vaak vlakbij natuurgebieden en zijn daarom voor vogels, insecten en egels belangrijke potentiële leefgebieden. Een diverse, groene werkomgeving verhoogt de kwaliteit en leefbaarheid van bedrijventerreinen. Dit positieve effect kan rondom bedrijfspanden worden behaald door samen met medewerkers na te denken over hoe een aantrekkelijk buitenterrein eruit ziet voor mensen, vogels en insecten.
Terugkerende groene themadagen
Er zijn verschillende terugkerende themadagen die te maken hebben met biodiversiteit. Ze vormen een mooie kapstok voor structureel meer groen in het duurzaamheidsbeleid van bedrijven. Hier noem ik er vier:
- Januari – Tel jaarlijks vogels tijdens de Nationale Tuinvogeltelling
- Mei – Wip tegels en leg een geveltuintje aan tijdens Week van de Biodiversiteit
- Oktober – Agendeer Nationale Groendag
- November – Doe mee met Boomfeestdag
Januari – Tel jaarlijks vogels tijdens de Nationale Tuinvogeltelling
Meten is weten! Het is leuk om meer planten en bomen rondom het bedrijfspand te plaatsen en stukjes gras in te zaaien met bloemenmengsels, maar heeft het ook effect? Door jaarlijks samen met medewerkers vogels te tellen kan het effect van de acties op het aantal soorten vogels worden gemonitord. Ook biedt dit kansen om ideeën van medewerkers voor een groene, gezonde werkomgeving te vertalen naar concrete acties.
Welke vogels zijn niet geteld maar zijn wel wenselijk? Kijk dan welke randvoorwaarden (zoals type nestkast of soort voedsel) er nodig zijn voor de vogelsoort. Probeer die vervolgens bij het bedrijfspand of samen met andere ondernemers op het bedrijventerrein te creëren. Met de vogeltelling is het effect van de vergroeningsacties bij te houden, wat stimulerend werkt. Houd de datum van de Nationale Tuinvogeltelling in de gaten via bijvoorbeeld de nieuwsbrief van Vogelbescherming Nederland. Hierdoor dragen de metingen ook meteen bij aan vogelonderzoek in Nederland.
Mei – Wip tegels en leg een geveltuintje aan tijdens Week van de Biodiversiteit
Het is lente, de dagen lengen en de zon laat zich vaker zien. Tijd om naar buiten te gaan en de handen uit de mouwen te steken om de omgeving rondom het bedrijfspand groen en divers in te richten. Op 22 mei, tijdens de Week van de Biodiversiteit, is het de Internationale Dag van de Biodiversiteit. Een mooie aanleiding voor ondernemers om een geveltuintje aan te leggen.
Voordelen van geveltuintjes
Geveltuintjes zijn kleine tuintjes tegen de gevel van een gebouw aan die relatief eenvoudig te realiseren zijn en snel resultaat opleveren. Het vervangen van een rij tegels voor diverse, inheemse beplanting creëert ruimte voor dieren en insecten en er ontstaat meer verkoeling en schone lucht. Controleer dan eerst of de gevel op eigen terrein of op openbaar terrein staat. Indien het laatste het geval is, dan bij de gemeente checken of het toegestaan is om tegels te verwijderen. Gebruik de verwijderde stenen voor een insectenmuurtje of bied het tweedehands aan. Voor ondernemers zijn meer tips en inspiratie voor activiteiten te vinden op de website van de Vereniging voor veldbiologie (KNNV).
Oktober – Agendeer Nationale Groendag
Groen maakt gezond, gelukkig en productief. Een biodivers bedrijfsterrein is voordelig omdat bomen koelte geven tijdens warme dagen en regenwater makkelijker door de bodem kan infiltreren. Dit voorkomt hitteoverlast en wateroverlast. Van de 3.500 bedrijventerreinen in Nederland is 87 procent risicogebied voor wateroverlast met nadelige gevolgen voor bedrijfsprocessen. De gemiddelde temperatuur op bedrijventerreinen kan op zomerse dagen stijgen tot boven de 40 graden.
Ondernemers kunnen hun medewerkers de volgende vragen stellen: Waar liggen onnodig tegels? Zijn alle parkeerplaatsen benut of kunnen we er één of meerdere inrichten met beplanting? Zijn er daken die voldoende draagkracht hebben om een groen dak op te leggen? Ligt er gras wat kan worden ingezaaid met inheems bloemenmengsel? Vervolgens kunnen de acties samen met een hovenier en/of met medewerkers worden uitgevoerd op Nationale Groendag.
November – Doe mee met Boomfeestdag
Elk jaar is er in november de Nationale Boomfeestdag die vooral gericht is op scholen en gemeenten. Voor bedrijven is het echter ook een geschikte dag om aandacht aan biodiversiteit te besteden. Check dan eerst of de gemeente meedoet, zo ja, neem dan contact op om te bekijken welke samenwerking er mogelijk is. Zo niet, dan kun je zelf met medewerkers een Boomfeestdag organiseren door bijvoorbeeld voor elke medewerker een boom te planten. Bomen verhogen de kwaliteit van de werkomgeving.
Werknemers in een bosrijke, groene omgeving zijn eerder geneigd om naar buiten te gaan voor een ommetje. Zo krijgen ze de kans om even de stress en zorgen te vergeten. Bovendien leggen bomen leggen CO2 vast, zuiveren de lucht en helpen mee aan een gezonde waterkringloop.
Zelf aan de slag met meer natuur op je bedrijfsterrein
Ondernemers aan de slag met groen zonder een hovenier? Dan zijn er een paar aandachtspunten:
- Kies duurzaam gekweekte planten, zaden en bollen. Te herkennen aan keurmerken zoals On the way to PlanetProof, EU Biologisch of MPS-A+. Voor tuinaarde en potgrond gelden dezelfde milieukeurmerken. Uit onderzoek* blijkt dat er veel gif zit op planten, zaden en bollen bij tuincentra.
- Kies voor inheemse planten. Die komen van nature in Nederland voor en zijn beter voor de natuur omdat lokale insecten en vogels de planten herkennen. Ook vergen inheemse planten meestal minder onderhoud omdat ze gewend zijn aan het klimaat.
- Zorg dat er het jaar rond – van het vroege voorjaar tot het late najaar – wat in bloei staat. Zo hebben bijen, vlinders een hommels baat bij een bijenboog. Vogels halen hun voedsel in het najaar graag van struiken die in het najaar bessen dragen, zoals de gewone vlier en de vuurdoorn.
- Ga voor vaste planten en koop ze bij voorkeur klein of als zaden of bollen. Hoe groter de ingekochte plant, hoe groter de milieubelasting.
Ook zonder groene vingers kunnen ondernemers meedoen aan deze vier dagen. De Stimular-wegwijzer Biodiversiteit en Bedrijven geeft handige tips om een duurzame hovenier te kiezen en samen het bedrijfsterrein aan te pakken. Een biodiversiteitsscan kan ondernemers ook helpen om de kansen voor biodiversiteit en klimaatadaptatie in kaart te brengen.
Met deze vier jaarlijks terugkerende groene activiteiten geven ondernemers vorm aan het thema biodiversiteit in het duurzaamheidsbeleid. Ook vergroot het de betrokkenheid van de werknemers en geeft het een boost aan de uitstraling van het bedrijfspand. Zo profiteren zowel werkgevers, als medewerkers als vogels, insecten en egels van een groene, biodiverse omgeving.
* Onderzoek:
- Tuinplanten en pesticiden, Pesticide Action Network Netherlands (PAN), juni 2023
- Na 8 jaren ambities van Tuinbranche Nederland nog steeds dodelijke cocktails en illegale pesticiden, PAN, mei 2024
Over mij
Ik werk bij Stimular als adviseur Duurzaam Ondernemen waar ik me onder andere bezighoud met het geven van duurzaamheidsadvies aan bedrijven en ondernemers. Ik ben afgestudeerd als bioloog aan de Universiteit van Utrecht en neem daarom ook de thema’s biodiversiteit en klimaatadaptatie mee in mijn adviezen. Met de biodiversiteitsscan help ik bedrijven om een overzicht te krijgen van de kansen die er op het bedrijfsterrein om het aantal insecten, vogels en dieren te verhogen.
