Het was écht geen grap: sinds 1 april zit er statiegeld op blikjes. Om zwerfafval te voorkomen en recycling te bevorderen kunnen blikjes net als petflesjes apart worden ingeleverd. Het flesje nemen consumenten nog wel mee naar huis, maar het lekkende blikje willen ze snel kwijt. Hoe richt je deze retourlogistiek in bij jouw organisatie? En ben je eigenlijk verplicht om de consument terug te betalen? In dit blog zet Stimular-adviseur Carmen Cosijn de regels en mogelijkheden voor verschillende soorten locaties op een rijtje.
Verplichte inname statiegeldverpakkingen
Slechts twee soorten locaties zijn verplicht om statiegeldverpakkingen in te nemen en statiegeld retour te geven. Zij ontvangen daarvoor een vergoeding.Â
Grote supermarkten: uitbreiding inleverautomaten
Alleen grote supermarkten (> 200 m2) moeten flesjes en blikjes innemen en statiegeld retour geven. Die verplichting geldt bovenop de reeds bestaande verplichting voor grote petflessen. Meestal kiezen zij voor uitbreiding van de bestaande inleverautomaten die verschillende verpakkingen kunnen innemen.
Bemande tankstations: meestal handmatige inname
Ook bemande tankstations zijn verplichte innamelocaties. Hier kan handmatige inname meer voor de hand liggen, als er geen ruimte is voor machinale inname.
Vrijwillig innemen verpakkingen met statiegeld
Voor alle andere verkooppunten geldt dat ze niet verplicht zijn om de consument statiegeld uit te keren. Zij kunnen zich aanmelden als ‘vrijwillig innamepunt’. Zij krijgen dan geen of een lagere handlingvergoeding dan supermarkten en tankstations.
Ondanks dat niet alle locaties verplicht zijn statiegeldverpakkingen in te nemen, willen ondernemers dit wel. Redenen hiervoor zijn:
- Het is klantvriendelijk: mensen verwachten dat ze kunnen inleveren waar ze het kopen
- Vermindering van zwerfafval in de omgeving
- Bijdrage aan het milieu door recycling te bevorderen
Onderstaande indeling helpt je te kiezen voor een passende methode om in te nemen. De categorieën lopen op verkoopvolume en locatiegrootte. Â
Niet innemen: klant zelf het blikje in laten leveren
< 30 per week
Bij minder dan 30 stuks per week kan de klant het flesje of blikje zelf bij een supermarkt inleveren. Pas bij inname van meer dan 30 flesjes of blikjes per week kan een locatie via de groothandel het retoursysteem opzetten.
Donatiebak: statiegeld naar een goed doel
> 30 per week, maar < 50.000 per jaar
geen mogelijkheid voor kassa-inname
Wil je dat klanten/bezoekers wél flesjes kunnen inleveren, maar heb je niet de middelen (ruimte, menskracht, geld) om verpakkingen in te nemen bij de kassa of met een machine? Overweeg dan een donatiebak. De opbrengsten uit de donatiebak gaan naar een goed doel. Statiegeld Nederland stelt kosteloos donatiebakken beschikbaar aan sportverenigingen.
Het innamepunt kiest zelf een goed doel (met ANBI-status). Zet deze op de bak, zodat de klant weet waar hij het statiegeld aan doneert. Non-profitorganisaties kunnen de opbrengsten van een donatiebak voor eigen gebruik aanwenden.
Kassa-inname (handmatig) zonder extra vergoeding voor locatie
> 30 per week, maar < 50.000 per jaar
mogelijkheid voor kassa-inname
Middelgrote locaties hebben vaak voldoende personeel en ruimte om flesjes en blikjes aan de kassa aan te nemen en te vergoeden. Dit kan door middel van terugbetaling of door 15 cent korting te geven op de volgende kassa-aankoop. Zo geef je de consument de mogelijkheid om zijn geld terug te krijgen.
Je kan ook kiezen voor een hybride vorm waarbij je zowel een donatiebak als kassa-inname aanbiedt. Door aparte barcodes op de inzamelzakken te gebruiken komt het statiegeld op de juiste plek terecht (goede doel of terugbetaling innamepunt). Omdat het om <50.000 verpakkingen per jaar gaat, ontvangt de locatie geen extra vergoeding per fles of blikje.
Kassa-inname (handmatig) met extra vergoeding voor locatie
> 50.000 per jaar
mogelijkheid voor kassa-inname
Bij verkoop van meer dan 50.000 flesjes en blikjes per jaar loont het sowieso om bij de kassa in te nemen, omdat de locatie een vergoeding ontvangt die de kosten voor de extra handeling aan de kassa reflecteert. Ook hier kan je kiezen voor een hybride vorm (kassa-inname + donatiebakken).
Inleverautomaat (of RVM: Reverse Vending Machine)
> 150.000 per jaar
Bij locaties die verwachten meer dan 150.000 flesjes en blikjes per jaar in te nemen is het plaatsen van een statiegeldautomaat interessant. De machine kost minimaal 10.000 euro; machines met compactor die de verpakkingen kan pletten kosten ongeveer het dubbele. Wel is er een handlingvergoeding per blikje/flesje bij machinale inname, waardoor de machine zich in vijf jaar terugverdient bij 150.000 stuks jaarlijkse inname. Gebruik van een RVM sluit niet uit dat je ook inneemt bij de kassa en/of donatiebakken plaatst.
Slimme plaatsing van bakken of statiegeldautomaten
Om inname te stimuleren én vervuiling van (met name donatie-)bakken te voorkomen, is het van belang dat de inzamelmiddelen op een logische plek staan.
- Zet donatiebakken bij de uitgang van het verkooppunt, liefst naast afvalbakken voor restafval (afvaleiland voor inname van alle afvalstromen).
- Als je bestaande bakken gebruikt voor blik- en flesinname, gebruik dan het statiegeldlogo om aan te geven dat de bak is bestemd voor plastic flesjes en blikjes (zie voorbeeld hieronder modulair systeem Avans Hogeschool).
- Plaats inleverautomaten in de looproute (en niet ergens achteraf verstopt).
Aan de slag!
- Kies voor een opzet die past bij jouw locatie, organisatie en klanten. Door statiegeldflesjes en -blikjes in te nemen draag je bij aan meer recycling, minder restafval en eventueel goede doelen.
- Meer informatie over kosten, vergoedingen en aanmelden vind je op www.statiegeldnederland.nl/innamepunt.
- Gebruik de beslisboom ‘Flesjes en blikjes met statiegeld retour nemen’ om snel te bepalen welke vorm het beste past bij jouw locatie.
