Beschrijving: optimaliseer afval scheiden bedrijfsafval
Door afval goed te scheiden kunnen materialen zoals papier, glas, en plastic gerecycled worden. Hiermee draag je bij aan de circulaire economie: de hoeveelheid restafval in je bedrijfsafval vermindert en er wordt bespaard op grondstoffen, energie en geld.
Startpunt voor verbeteren afvalscheiding bij bedrijven
Analyseer je restafval om te onderzoeken welke materialen nu in de afvalbak belanden. Denk allereerst na over manieren om het ontstaan van de grotere hoeveelheden afval te voorkomen, bijvoorbeeld door anders in te kopen. Na preventie kan gekeken worden naar mogelijkheden voor (meer) afvalscheiding. Bespreek de mogelijkheden voor gescheiden inzameling vervolgens met de afvalinzamelaar. Onder bepaalde voorwaarden is het scheiden van afvalstromen verplicht (zie aanvullende informatie onderaan).
Bronscheiding of nascheiding?
Hoe minder vervuild een afvalstroom is, hoe efficiënter de materialen verwerkt kunnen worden. Daarom is afvalscheiding bij de bron beter dan na-scheiding bij de afvalinzamelaar. Echter, wanneer een gescheiden afvalstroom te vervuild is, belandt deze alsnog in de verbrandingsoven. Pas de onderstaande standaardmaatregelen toe om goede afvalscheiding te bevorderen. Zorg hierin voor een logische en eenduidige aanpak.
Maatregelen om afval beter te scheiden
- Pas de te scheiden afvalstromen in de organisatie minimaal aan op de mogelijkheden van afval scheiden thuis. Papier en karton, glas, gevaarlijk afval (incl. batterijen) zijn overal in Nederland gescheiden af te voeren. Vaak is dit ook het geval voor GFT, textiel en PMD.
- Het scheiden van plastic/PMD is in de zakelijke markt alleen rendabel bij schone mono-stromen. Begin daarom voor plastic met het scheiden op plaatsen waar dit vrijkomt, zoals schone folie in een magazijn. Lees hierover meer in de maatregel Scheiden van kunststoffen.
- Voer waar mogelijk ‘omgekeerd inzamelen’ in: plaats gescheiden afvalbakken dichtbij de werkplek waar het afval vrijkomt (naast het bureau) en de restafvalbak verder weg (bijvoorbeeld bij de printer of de koffieautomaat). Vaak is het nu andersom. Zo kost het meer moeite om restafval weg te gooien, waardoor het afval beter gescheiden wordt.
- Plaats ‘afvaleilanden’ (=cluster van afvalbakken voor meerdere afvalstromen) op plekken waar mensen langskomen: bij de in- of uitgang van een ruimte, bijv. bij koffieautomaten, bij printers, in de kantine etc.
- Plaats restafval (bij meerdere bakken op een rij) rechts: omdat we van links naar rechts lezen komen zo eerst de te scheiden stromen aan bod.
- Zorg dat de bakken goed herkenbaar zijn en dat alle afvalstromen van een afstand te zien zijn. Bijvoorbeeld de hele bak of de deksel in de juiste afvalkleur gecombineerd met een sticker of opdruk op de voorkant van de afvalbak. Zie de toelichting op namen, kleuren en pictogrammen onder het kopje ‘aanvullende informatie’.
- Gebruik inwerpopeningen om de juiste afvalscheiding te stimuleren zoals een smalle gleuf voor papier of kleinere opening met deksel voor organisch afval.
- Plaats desgewenst extra instructies met kort maar krachtig aangegeven welke producten bij een bepaalde stroom horen en welke niet – op ooghoogte. Houd rekening met de volgorde: plaats links het rijtje met ongewenste producten, om te voorkomen dat mensen bevestiging vinden in de producten die als juist genoemd staan.
- Kijk kritisch naar de lopende afvalcontracten. Komt de afvoerfrequentie overeen met de hoeveelheden? Zijn de containers voldoende vol?
- Afvoeren van afval zorgt voor veel vervoersbewegingen. Overleg met de afvalverwerker de mogelijkheden voor efficiënt transport, met een lage ophaalfrequentie en verwerking dichtbij. Ook kun je “collectieve afvalinzameling“https://www.stimular.nl/doe-het-zelf/duurzaam-bedrijventerrein/collectief-afval-inzamelen-bedrijventerrein/ overwegen samen met andere bedrijven.
Bron foto: Kijk! Duurzaam! bij GGZ Delfland in opdracht van Expertisecentrum Verduurzaming Zorg .
Ondersteuning door afvalverwerker voor betere afvalscheiding
Voor het gescheiden ophalen van de verschillende soorten afvalstromen kan de afvalinzamelaar zorgen voor de benodigde containers. Lees hier meer over in de maatregel Afspraken met afvalinzamelaar over afvalscheiding. Overleg ook de mogelijkheden voor efficiënt transport, met een lage ophaalfrequentie en verwerking dichtbij.
Gedragsverandering voor beter afval scheiden
Extra afval scheiden vraagt om gedragsverandering. Afvalscheiding is vaak automatisch gedrag, waar mensen zich niet bewust van zijn. Dit gedrag veranderen is niet eenvoudig en vraagt om een lange adem. Start tegelijkertijd met de introductie van afvalscheiding met een interne campagne voor gedragsverandering. Vraag bijvoorbeeld medewerkers zelf om mee te denken over het verbeteren van afvalscheiding.
Toepasbaarheid
Het beter scheiden van afval is toepasbaar bij alle bedrijven en instellingen waar verschillende soorten afvalstromen vrijkomen die gerecycled kunnen worden. Onderzoek hiervoor de samenstelling van het restafval en overleg de mogelijkheden met de afvalinzamelaar. Bovendien is het voor bepaalde afvalstromen wettelijk verplicht om afval te scheiden (zie ook Wettelijke regels bij Aanvullende informatie). Afvalscheiding is in het bijzonder goed toepasbaar waar bepaalde stromen geconcentreerd vrijkomen, denk bijvoorbeeld aan papierafval naast een printer.
Milieuaspecten: waarom is recycling afval goed voor het milieu?
Goede afvalscheiding zorgt ervoor dat materialen hergebruikt kunnen worden. Hierdoor zijn er minder nieuwe grondstoffen nodig voor nieuwe materialen/producten. Naast grondstoffen wordt hiermee ook op energie bespaard: recyclen kost meestal (veel) minder energie dan het opnieuw winnen van grondstoffen en maken van materialen. Tot slot levert het scheiden van afval ook betere inzichten in de mogelijke preventie van afvalstromen. Betere scheiding gaat daarom vaak gepaard met minder afvalproductie.
Financiële aspecten: kosten van afval scheiden
Containerprijzen voor de afvoer en verwerking van containers met gescheiden afval liggen op ongeveer de helft van de tarieven voor restafval. Echter, voor kleinere afvalstromen komt het voor dat gescheiden afvoeren toch duurder is. Dit is bij plastic op dit moment (2024) helaas altijd het geval. In het algemeen zorgt beter scheiden voor een verlaging van kosten. Op termijn kan het gescheiden inzamelen van afval leiden tot minder afval (en lagere kosten) doordat men meer bewuster wordt van afval.
Er is een kleine investering nodig voor bijvoorbeeld speciale bakken en verbeterde informatievoorziening. Beperk de kosten door gebruik te maken van retourlogistiek van jouw leverancier (zie maatregel Retourverpakkingen) of het gelijktijdig in laten zamelen met andere afvalstromen.
Afval Goed Geregeld, een initiatief van Afvalfonds Verpakkingen en Nedvang, biedt kosteloze inzameling van gescheiden plastic verpakkingen en drankenkartons (PD) en/of glas bij organisaties. Je kunt je op “de website van Afval Goed Geregeld”: https://www.afvalgoedgeregeld.nl/ aanmelden voor deze dienst.
Bron foto: Kijk! Duurzaam! bij GGZ Delfland in opdracht van Expertisecentrum Verduurzaming Zorg .
Aanvullende informatie
Wettelijke regels voor afvalscheiding
Het beleid voor afvalscheiding is gebaseerd op de zorgplicht in het Activiteitenbesluit milieubeheer (artikel 2.1, lid 2p). De regels zijn uitgewerkt in het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP). Lees hier meer over in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Omgevingswet.
Bedrijfsafval dat je moet scheiden bestaat uit:
- Bedrijfsafval dat je afhankelijk van je bedrijfssituatie moet scheiden
Welk bedrijfsafval je moet scheiden hangt af van de grootte van je locatie en je wekelijkse hoeveelheid afval. Heb je bijvoorbeeld een heel klein bedrijf, dan is er beperkt ruimte voor afvalcontainers. Daarom hoef je niet in alle gevallen afval te scheiden. - Bedrijfsafval dat je moet scheiden als je er eenmalig veel van hebt
Soms heb je eenmalig veel van één soort afval. Bijvoorbeeld bij onderhoud, een grote levering, als je je inventaris vervangt of nieuwe bedrijfskleding aanschaft. - Bedrijfsafval dat je altijd moet scheiden
Dit bedrijfsafval moet je altijd scheiden, of je daar nu veel of weinig van hebt. Ook maakt het niet uit hoe vaak je het afval hebt.
Bekijk welk afval in welke categorie valt in de Afvalwijzer voor bedrijven
Weten welke afvalstromen je moet scheiden? Ga naar de Afvalwijzer voor bedrijven en doorloop de checklist. Het resulterende overzicht van te scheiden afval kun je uitprinten of opslaan.
Ongeacht de bedrijfssituatie moet gevaarlijk afval (waaronder asbest) altijd gescheiden worden.
Vanaf 2025 gaat het Circulair Materialenplan 1 (CMP1) gelden. Dit neemt het LAP over en zal meer gericht zijn op de circulaire economie en ketens.
Meer maatregelen over hoe de verschillende soorten afvalstromen het best gescheiden kunnen worden
- Papier en karton
- Metalen verpakkingen
- Kunststoffen
- GFT
- Glas
- Swill
- Gevaarlijk afval
- Wit-en bruingoed
- Asbest
- Koffiedik
Namen, kleuren en pictogrammen voor afvalscheiding
Rijkswaterstaat heeft voor Nederland standaardsets van kleuren, namen en pictogrammen voor afvalscheiding ontwikkeld. Door deze toe te passen herkennen mensen sneller de gekleurde afvalbakken.
Deze pictogrammen zijn rechtenvrij beschikbaar gesteld op de website van ‘afval circulair’.
Bron: Afval circulair
De kleurcodes zijn:
Bron: Afval circulair
Soorten afvalbakken
Waar moet je op letten bij het kiezen van de juiste afvalbak? Deze infographic zet de voor- en nadelen van verschillende soorten afvalbakken op een rijtje. Toepasbaar in de kantoor-, winkel en dienstensector. Bekijk de Kieswijzer afvalbakken.