Beschrijving
Kengetallen stellen je in staat je afval-, gas en waterstromen te vergelijken met voorgaande jaren en met collegabedrijven. Voor de vergelijking maak je de cijfers onafhankelijk van de omvang van het werk. Voor bouwbedrijven zijn de volgende kengetallen van belang:
- de hoeveelheid afval per € 100.000 aan omzet*;
- de afvalkosten als percentage van de omzet*;
- de vulgraad van afvalcontainers (gewicht per m3 container);
- het percentage gescheiden afval;
- kWh-verbruik per m2 gebouwoppervlak (van kantoor en werkplaats);
- percentage nachtverbruik elektriciteit;
- m3 gasverbruik per m3 gebouwinhoud;
- m3 waterverbruik per medewerker.
* Met “omzet” wordt het totaal van de aanneemsommen bedoeld.
Toepasbaarheid
Deze maatregel is algemeen toepasbaar. Je hebt de volgende gegevens nodig:
- een jaaroverzicht met de hoeveelheden afval per project in m3 en kg;
- een jaaroverzicht van hoeveelheden afval in m3 en kg die vanaf de werf zijn afgevoerd;
- tarieven van verschillende soorten afval per 6 m3 container in het betreffende jaar;
- een jaaroverzicht met energie- en waterverbruik van eigen gebouw(en);
- het totaal van de aanneemsommen in het betreffende jaar.
Milieu aspecten
Vergelijking van de eigen kengetallen met die van de branche geeft aan hoeveel potentieel er is voor energiebesparing, afvalpreventie, (extra) afvalscheiding en beter vullen van containers. Dit inzicht kan leiden tot het nemen van preventieve milieumaatregelen en het verminderen van milieukosten.
Financiële aspecten
Afvalpreventie bespaart veel kosten. Ook afvalscheiding verlaagt de kosten aanzienlijk. All-in containerprijzen voor de afvoer en verwerking van 6 m3 containers met gescheiden afval liggen op ongeveer de helft van de tarieven voor ongescheiden inzameling.
Beter vullen van containers, eventueel door (aan het eind van projecten) kleinere containers te bestellen levert direct kostenbesparingen op.
Energiebesparende maatregelen kosten soms in eerste instantie geld, maar verdienen zich meestal in ongeveer 5 jaar terug.
Aanvullende informatie
Een uitgebreide toelichting op kengetallen, een spreadsheet om kengetallen eenvoudig te berekenen en kengetallen voor de branche zijn opgenomen in de publicatie Milieuzorg van bureau naar bouwplaats van SBR. In onderstaande tabel staan een aantal kengetallen uit deze publicatie.
| Kengetal | Eenheid | Nieuwbouw | Nieuwbouw en Renovatie | Renovatie |
| Afvalkosten als % van omzet | % | 0,40 | 0,55 | 0,73 |
| Totaal afval | ton per € 100.000 omzet | 4,57 (1,37) | 7,63 (1,92) | 7,63 (1,92) |
| Totaal afval | m3 per € 100.000 omzet | 13,09 (3,61) | 19,28 (6,20) | 19,28 (6,20) |
(tussen haakjes het beste resultaat)
| Kengetal | Eenheid | Gemiddelde | Beste resultaat |
| Ongesorteerd bouwafval | m3 per € 100.000 omzet | 11,26 | – |
| Ongesorteerd bouwafval | vulgraad container in kg/m3 | 296 | 477 |
| Puinafval | m3 per € 100.000 omzet | 2,83 | – |
| Puinafval | vulgraad container in kg/m3 | 969 | 1.458 |
| Hout totaal | m3 per € 100.000 omzet | 1,22 | – |
| Hout totaal | vulgraad container in kg/m3 | 212 | 396 |
| Afvalscheidingpercentage | % , berekend in ton | 44,2 | 90,7 |
| Afvalscheidingpercentage | % , berekend in m3 | 29,4 | 73,8 |
| Elektriciteitsverbruik | kWh per m2 gebouwoppervlak | 40,0 | 7,1 |
| Elektriciteitsverbruik | percentage nachtverbruik | 24,0 | 10,0 |
| Gasverbruik | m3 gas per m3 gebouwinhoud | 2,3 | 0,3 |
| Waterverbruik | m3 per medewerker | 11,1 | 3,3 |
Aanvullende informatie
In de Hulpmiddelen-database van Stimular staat een spreadsheet om de informatie makkelijk te verzamelen en om te rekenen naar kengetallen.
Bron: ‘Milieuzorg van bureau naar bouwplaats’ door Stichting Bouwresearch en Stichting Stimular