Beschrijving
Iedere organisatie slaat digitale data op en heeft dataverkeer. Het hebben van een interne serverruimte en/of opslag buiten de deur (zoals opslag in de cloud, het laten hosten van een website, of extern parkeren van servers) vallen hieronder. Dataopslag / data-hosting wordt steeds vaker uitbesteed aan datacenters. Dat is zuiniger dan in het eigen netwerk. Adviseurs van Milieumagazine (2016) claimen dat het overstappen naar de cloud 30 tot 90% energie bespaart (ondernemingen met meer dan 100 werknemers).
Vaak wordt in het selectieproces van een datacenter vooral gekeken naar functionaliteit, kosten en risico’s. Door duurzaamheid ook als eis mee te nemen bij de inkoop van dataopslag geef je een prikkel tot innovatie en energiebesparing.
Eis minimaal minimum-inkoopeisen van de rijksoverheid (MVI criteria)
De overheid heeft eisen opgesteld om duurzaam inkopen van ‘Netwerken, datacenterhardware en telefoniediensten’ makkelijker te maken. Er zijn minimum-eisen, gunningscriteria en contractvoorwaarden en deze gaan over energie en klimaat, en materialen en grondstoffen. Kies een datacenter dat minimaal voldoet aan de minumum-eisen. In de MVI-criteriatool raadpleeg je deze eisen (klik door naar de productgroep Netwerken, datacenterhardware en telefoniediensten).
Eis minimaal wettelijke energiemaatregelen
Enkele MVI-criteria gaan over energieverbruik. Voor datacenters zijn er echter ook erkende maatregelen voor energiebesparing. Dit zijn de besparingsmaatregelen die zich in een bedrijf binnen vijf jaar terugverdienen. Een bedrijf dat die maatregelen toepast voldoet aan de wettelijke verplichting om energie te besparen. Er zijn erkende maatregelen voor een zelfstandig moment (kunnen bij wijze van spreken morgen opgepakt worden) en voor een natuurlijk moment (als de installatie aan vervanging toe is).
Eis dat het datacenter deze maatregelen heeft uitgevoerd of stel de uitvoering van de erkende maatregelen voor een zelfstandig moment als minimum-eis. Het is redelijk daarbij een uitvoeringstermijn aan te geven van 2 of 3 jaar, afhankelijk van het aantal locaties van de aanbieder.
Overweeg extra MVI-criteria
Overweeg ook de gunningscriteria en de contractvoorwaarden.
Overweeg verdergaande eisen voor CO2-reductie
Energieverbruik en de daarmee gepaard gaande CO2-uitstoot is het belangrijkste duurzaamheidsthema voor dataopslag. Je kunt datacenters stimuleren om een stap extra te doen door vragen te stellen over hun CO2-reductiebeleid. Zo kom je erachter in hoeverre een datacenter bezig is met CO2-reductie of hiertoe bereid is. Op basis hiervan kan je een datacenter selecteren. Als je al een contract hebt kan je deze vragen ook meenemen in het periodiek overleg.
Vier (generieke) inkoopvragen die bedrijven in beweging zetten zijn:
(bron: Stichting Stimular, “Inkoopmethode gericht op milieubewuste opdrachtnemers”)
- Heb je een overzicht van jouw energieverbruik?
Een overzicht van verbruikscijfers (kWh elektriciteit, m3 aardgas en liters diesel van het wagenpark) zet bedrijven vaak al aan tot nadenken over besparingsmogelijkheden. - Wat zijn de grootste bronnen van jouw CO2-uitstoot?
Het belangrijkste inzicht komt als ze meten wat de grootste bronnen zijn van de milieubelasting van hun bedrijf. Hiervoor moeten ze hun jaarlijkse verbruikscijfers gewogen bij elkaar optellen. Dit kan door bijvoorbeeld de Milieubarometer in te vullen of een CO2-footprint op te stellen. Het inzicht in de grootste bronnen van milieubelasting of CO2-uistoot geeft de prioriteiten aan voor milieumaatregelen. Met de CO2-footprint of ingevulde Milieubarometer kunnen ook de resultaten van de maatregelen gemonitord worden. - Welke besparingsmaatregelen ga je nemen?
Naast de erkende energiemaatregelen kan je vragen naar:- Extra energiemaatregelen voor ICT-apparatuur en koeling. Bekijk voor voorbeelden maatregel Alle energiemaatregelen voor serverruimte en datacenter.
- Energiemaatregelen voor overige energieverbruikers, zoals verlichting, gebouwventilatie en overige apparatuur. Ook op deze ogenschijnlijke randzaken kan bespaard worden.
- Duurzame elektriciteit. Wekt het datacenter groene stroom op, of koopt het echte groene stroom in? Bij The Green Web Foundation kan je checken of een datacenter websites op een groene manier host (2017, 246 groene hosters in Nederland).
- Duurzame warmte. Omdat datacenters veel warmte produceren zijn er mogelijkheden tot het hergebruiken van deze warmte. Hoe gaat het datacenter hier mee om?
- Communiceer je extern over jouw CO2-uitstoot en maatregelen?
Het extern communiceren over de milieu-impact maakt het uitvoeren van maatregelen minder vrijblijvend.
Datacentra kunnen met een keurmerk laten zien dat ze werken aan duurzaamheid. Zo zijn er voor datacentra het BREEAM-keurmerk (2017, 19 datacenters) en het Milieukeur voor klimaatbeheersing (2017, 2 datacenters). BREEAM-NL-datacenter beoordeelt het gehele datacenter. Milieukeur is gericht op de koeling van het datacenter. Koeling is een onderdeel waar veel energie verbruikt wordt en waar veel bespaard kan worden. Als datacentra verschillende keurmerken hebben, zal je je in de onderliggende eisen moeten verdiepen om de keurmerken te kunnen wegen.
Onderzoek naar duurzaamheid van dataopslag
SURFcumulus
SURFcumulus ondersteunt haar leden met verschillende clouddiensten. Tussen de vier dataleveranciers waren verschillen in duurzaamheid waarneembaar.
Toepasbaarheid
Toepasbaar voor elk bedrijf dat data buiten de deur opslaat.
Milieuaspecten
Afname van het energieverbruik en CO2-uitstoot van datacenters. Naast klimaatthema’s kunnen bij de inkoop ook onderwerpen als grondstofschaarste, ICT-afval, watergebruik of bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden bij de productie van ICT-apparatuur meegenomen worden.
Financiële aspecten
Duurzame dataopslag hoeft niet duurder te zijn dan reguliere dataopslag. Veel energiebesparende maatregelen zorgen voor lagere lasten, waardoor datacenters efficiënter kunnen opereren.
Bronnen:
- Stimular (Inkoopmethode gericht op milieubewuste opdrachtnemers)
- Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied
- Gemeente Amsterdam
- The Green Web Foundation