Inrichting bedrijfspand
Indeling / plattegrond
Een efficiënt ingericht bedrijfspand is cruciaal voor het optimaliseren van werkprocessen. Gebruik de beschikbare ruimte optimaal met korte verbindingen, flexibele indelingen en ruimte voor afval, installaties en duurzaam vervoer.
1. Korte verbindingen
Voorkom gesleep met goederen door een doordachte indeling van het pand.
Deel jouw pand zo in, dat er weinig transportbewegingen nodig zijn
Maak een schema van alle verplaatsingen binnen jouw pand en optimaliseer deze. Hiermee bespaar je vele vierkante meters vloeroppervlak en interne transportbewegingen. Korte transportafstanden verminderen ook beschadigingen aan wanden en vloeren.
Bespaar op leidinglengtes door de plaats van apparatuur slim te kiezen
Denk aan leidingen voor water(afvoer), elektriciteit, lucht, gassen en datakabels. Soms zijn leidingen zelfs helemaal weg te laten. Bijvoorbeeld bij verlichting met een aanwezigheidssensor, of draadloze sensoren van een gebouwbeheerssysteem.
Maak de trap uitnodigend
Minder liftgebruik is goed voor de gezondheid van je medewerkers. Een trap wordt veel gebruikt als deze aansluit op de natuurlijke looproutes, makkelijk te vinden is, geen toegangsdeuren heeft en/of is voorzien van ramen.
2. Efficiënt ruimtegebruik
Met een efficiënte indeling passen er meer mensen, machines en meubels in dezelfde ruimte. Ruimtes intensief gebruiken loont! Iedere vierkante meter extra, kost je aan huur € 100 tot € 200 per jaar. Daarnaast bespaar je op stook- en inrichtingskosten als je met minder ruimte toe kunt.
Zorg voor goede flexwerkplekken
Flexwerken is op veel kantoren niet meer weg te denken sinds de lockdowns t.g.v. corona. Een flexwerkpleksysteem levert in kantoren gemiddeld 25% ruimtebesparing op. Voor sommige organisaties loopt dit op tot ruim 40%.
Creëer een kantoorindeling met verschillende soorten werkplekken, zoals rustige werkplekken voor concentratie, samenwerkplekken en informele werkplekken voor korte meetings. Dit stelt medewerkers in staat de werkplek te kiezen op basis van hun behoeften voor de dag. Flexwerkplekken kunnen vaak leiden tot geluidsoverlast, dus investeer in geluidsdempende materialen, akoestische schermen of geluidsvrije werkzones.
Combineer functies
Denk bijvoorbeeld aan parkeren op het dak, het combineren van bibliotheek en overlegruimte, vergaderzaal en kantine of kopieerruimte en papierafvalverzamelplaats. Zorg wel dat aan de arbonormen wordt voldaan (NEN norm NPR 1813:2009). Zo mogen geen materialen of werkkleding worden opgeslagen in een ruimte waar medewerkers eten.
Concentreer functies
Maak centrale overlegkamers en print- en kopieerplekken.
Zorg voor voldoende plek voor kasten bijvoorbeeld door extra muren te plaatsen
Door meer muren te plaatsen, zijn er meer logische plaatsen om kasten te plaatsen, waardoor je minder vloeroppervlak nodig hebt. Een alternatief is het toepassen van kastenwanden als afscheiding.
Zorg dat de wanden en meubilair wat betreft maatvoering op elkaar aansluiten.
Teken meubilair in op de tekeningen, zodat je zeker weet dat het past.
3. Aangenaam werken
De meeste mensen brengen dagelijks ongeveer een derde van de tijd door op het werk. Daarom is het belangrijk dat de werkplekinrichting voldoet aan de daarvoor gestelde gezondheidseisen. Hou bij de indeling ook rekening met daglicht, temperaturen en tocht binnen het pand. Het is bovenin en op de zuidkant van een pand bijvoorbeeld warmer dan beneden.
Bekijk de adviezen voor “Klimaatinstallaties” en “Verlichting” op gevolgen voor de indeling
Ga naar het bouwdeel Klimaatinstallaties (binnenkort)
Ga naar het bouwdeel Verlichting
Voldoe in ieder geval aan de arbowet
Voor veilig en gezond werken is een bepaalde hoeveelheid (dag)licht nodig en gelden criteria voor temperatuur, ventilatie en geluid. Er zijn ook normen voor het aantal beschikbare vierkante meters per persoon, het daglicht, meubilair en de werkapparatuur. Alles over de inrichting van de arbeidsplaats (werkplek) lees je op arboportaal.nl.
Zorg voor aparte ruimtes met eigen ventilatie voor printers en kopieerapparaten
Printers en kopieerapparaten stoten ozon en fijn stof uit en maken geluid. Het is daarom prettig als ze in aparte, geventileerde ruimtes staan. Printers en kopieerapparaten met een hoog productievolume mogen niet op de werkplek staan.
Voorkom dat laad- en losdeuren tegenover elkaar open kunnen staan
Door veel of grote transportdeuren tegen elkaar open te laten staan, gaat tot 15% warmte verloren. Plaats ze in dezelfde gevel; of zorg voor tussenwanden met roldeuren of luchtgordijnen.
Maak plaats voor groen
Mensen vinden werkplekken met planten prettiger. Bovendien maakt een plant op de werkplek werknemers productiever. Er zijn ook voorbeelden van winkels die meer verkochten nadat ze voorzien waren van een plantenwand. Deze effecten zijn ook zichtbaar bij afbeeldingen van natuur en groen.
Goede binnenluchtkwaliteit
Goede binnenluchtkwaliteit verhoogt de productiviteit en vermindert het ziekteverzuim. Een goed ontworpen en onderhouden ventilatiesysteem is van groot belang. Kies ook voor emissiearme bouw- en afwerkingsmaterialen, zeker voor kwetsbare doelgroepen als kinderen en zieken. Denk aan vloerbedekking en andere vloerafwerkingen, plafondtegels, gelijmde houtdelen en -laminaten en (kantoor)meubelen.
Akoestische maatregelen
Plaats een oppervlak gelijk aan 30% van het vloeroppervlak aan geluidsabsorberende materialen (vloerbedekking, bureaudividers, akoestische plafondplaten). Dit geeft een duidelijk betere en plezierige akoestiek.
4. Flexibele indeling
Stop flexibiliteit in jouw indeling, dan kun je tegen lage kosten veranderingen in jouw bedrijfsvoering opvangen.
Zorg dat ruimtes in de toekomst makkelijk van functie te veranderen zijn
Zorg dat leidingen in de vloer of in het plafond langs de buitenmuur zijn weggewerkt. Op die manier zijn wanden eenvoudiger te verplaatsen. Zo bespaar je op termijn kosten en bouwafval. Stel de definitieve indeling uit als je nog niet alle ruimte nodig hebt of als je vooraf niet kunt bepalen wat de beste indeling is.
Pas schuifwanden toe
Met een schuifwand kun je bijvoorbeeld beschikken over twee kleine overlegruimtes, maar ook over één grotere.
Maak jouw gebouw toegankelijk voor rolstoelen
Voor bezoekers en (jouw toekomstige) medewerkers. In een bestaand gebouw is dit veelal lastig te realiseren.
5. Ruimte voor afval
Afvalscheiding bespaart vaak geld en is beter voor het milieu. Zorg voor voldoende plek voor afvalbakken en/of containers.
Ga na welke extra afvalstromen je gescheiden af kunt voeren
Vaak worden minder afvalstromen gescheiden dan mogelijk, vanwege gebrek aan ruimte voor extra containers. Denk ook aan kunststoffolie, metaal of kartonnen dozen.
Reserveer bij de indeling van jouw pand ruimte voor afvalbakken en -containers
Zorg dat de afvalcontainers goed bereikbaar zijn en dat deze makkelijk geleegd kunnen worden. Zo maak je het jouw medewerkers makkelijk om hun afval in de juiste stromen te scheiden. Beter afval scheiden bij bedrijven
6. Voorzieningen voor duurzaam vervoer
Maak het medewerkers makkelijk om met de fiets of het openbaar vervoer te komen. Fietsende medewerkers zijn gezonder en hebben geen last van files.
Zorg voor een fietsenstalling, kleedruimte en zo mogelijk een douche
Zorg voor een overdekte en afsluitbare fietsenstalling voor personeel, liefst dichtbij een ingang. Houd rekening met bijzonder formaat fietsen, zoals bakfietsen en fietsen met fietskratten. Ook een kleedruimte en douche dragen er aan bij dat mensen graag op de fiets naar het werk komen. Voorzieningen die gebruik van fiets ondersteunen
Zorg voor een fietsenstalling voor bezoekers
Maak ruimte voor fietsen van bezoekers. Dat staat gastvrij en stimuleert om op de fiets te komen.
Zorg voor oplaadpunten voor elektrische voertuigen
Er komen steeds meer elektrische fietsen, scooters en auto’s. Zorg voor voldoende oplaadpunten, voor nu en de verdere toekomst. De wet stelt eisen aan het aantal oplaadpunten voor auto’s bij renovatie en nieuwbouw. Oplaadpunt voor elektrische voertuigen
In de nabije toekomst worden de accu’s van elektrische auto’s waarschijnlijk ook gebruikt als opslaglocatie voor groene stroom. Heeft jouw bedrijf regelmatig zelf opgewekte stroom over? Anticipeer hier dan op. Elektrische auto als accu (met bidirectionele laadpalen)
Overweeg een biogas of waterstof vulpunt voor voertuigen
Als je een groot wagenpark hebt en elektrisch rijden (nog) lastig is, dan kan je (in samenwerking met gemeente of buurbedrijven) onderzoeken of er een biogas- of waterstofvulpunt aangelegd kan worden.
Beperk parkeerruimte
Parkeren kost veel ruimte en daarmee geld. Onderzoek hoe je jouw parkeerruimte kunt beperken. Dat kan bijvoorbeeld door bedrijfswagens ter beschikking te stellen en/of voorrang te geven aan medewerkers die de auto echt nodig hebben. Parkeerbeleid
7. Voldoende ruimte voor installaties
Verwarming, koeling, ventilatie en duurzame energie hebben ruimte nodig voor de installatie zelf en/of voor de afgifte van warmte en koude. Dan werken ze beter.
Verstop verwarming en koeling niet achter panelen of meubels
Zorg dat radiatoren of andere warmte- en koudestralers niet achter kasten of gordijnen of onder tafels en bureaus zijn verstopt. Als de luchtcirculatie wordt beperkt, is de warmte- of koudeafgifte veel minder goed. Hierdoor verliest de verwarming of koeling een flink stuk rendement. Dit geldt ook voor koelkasten en vriezers. Verbeter warmteafgifte door radiatoren
Plaats koelmeubelen in een koele, maar niet gekoelde ruimte
Koelkasten en vriezers werken efficiënter als ze in een koele ruimte van bijvoorbeeld 15°C staan. Koelmeubelen in een gekoelde ruimte verhogen juist het energiegebruik omdat de warmte die deze apparaten afgeven weggekoeld moet worden. Plaats koelmeubelen in een koele (maar niet gekoelde) ruimte
Zorg dat buitenunits van klimaatinstallaties op een juiste plaats staan
Plaats een buitenunit van een warmtepomp minstens 15 cm en bij voorkeur meer dan 35 cm van een muur. Zo kan de buitenunit lucht aanzuigen. Aan de andere kant, bij de uitblaasopening, moet minimaal 3 meter vrij zijn. Zet de buitenunits niet in elkaars invloedssfeer. En, plaats de unit niet te dicht bij ramen van werkruimtes en de erfgrens i.v.m. geluidsoverlast.
Zorg dat de buitenunit van een koelinstallatie (product of gebouw) op een zo koel mogelijke plaats staat. De condensor kan zijn warmte dan goed kwijt. Zet deze dus niet in de zon, op een plat zwart dak, of in een hoekje.
Plaats serverruimte aan buitengevel
Zo wordt het makkelijker om de ruimte te koelen met buitenlucht.
Vrije koeling voor de serverruimte (buitenluchtklep)
Reserveer ruimte voor (toekomstige) duurzame energie installaties
Als je er nu al rekening mee houdt, kun je later veel makkelijker jouw pand verder verduurzamen. Bekijk het thema Duurzame energie.
Wat na efficiënte inrichting van je bedrijfspand?
Je hebt nagedacht over een efficiënte inrichting van je bedrijfspand. Andere aandachtsgebieden voor een duurzaam bedrijfspand zijn Watervoorziening en -afvoer, Verlichting, Elektrische apparatuur en Stoffering en meubilair.
ondersteuning nodig?
Verhuizen, nieuwbouw of uitbreiding is de kans om duurzamer en efficiënter te gaan ondernemen. Stimular kan met jou meedenken en duurzaam verhuisadvies geven.